Kurdî News Agency

Gore rapora salane ya nû ya Yekîtiya Pargîdaniyên Fêrkendinê, Ewlekariyê û Dawîkarî ya Ewropa (ASD), ku niha hate weşandin, hişyariya giştî ya 4,000 pargîdaniyên ku wî terxan dikin tevahî bi 10.1 ji sedan zêde bû û gihîşt 325.7 milyar ewro.

Sektora dawîkarî bi rêjeya mezinbûna salane ya 13.8 ji sedan û hişyariya 183.4 milyar ewro vê mezinbûnê pêş ve kir, di heman demê de ku di balafirbariya sivîl de tenê 6 ji sedan zêdebûn hate tomarkirin.

Rojekarî (karûbarî) ya rasterast jî bi 6.9 ji sedan zêde bû û gihîşt 1 milion û 103 hezar kes, ku ev jî asteke herî bilind e ku hatiye tomar kirin. Sektora dawîkarî dîsa carekî din beşeke herî mezin ji vê zêdebûnê pêk anî, bi zêdebûna salane ya 8.6 ji sedan rojekarî ya rasterast gihîşt 633 hezar kes.

Sarberaza Saab û Serekê ASD’ê, Micael Johansson, di daxuyaniyeke xwe de nivîsand: “Sektorên me tenê ji bo aboriyê ya Ewropa girîng nîne. Li ser her tiştî, ew ji bo ewlekariyê, girêdaniyê û berxwedariyê (sürdürülebilirî) ya Ewropa girîng in; di dawiya dawî de jî di nav çarçoveya geopolîtîk û teknolocîkê de ku zû zû diguherin û her demî nedîtbar (ne pêşbîniyê) dibin, ji bo sawerîbûna (egemenî) wê û pozîsyona wê li ser sêneya cîhanî jî pir girîng in.”

Wî zêde kir: “Nivîşkandina sermayê di pargîdanên me de, nivîşkandina di hêzê rêkeftinê, berxwedariyê, hêz û sawerîbûna Ewropa de ye. Pêwîst e ku pêşbudgeta gelek-salî ya din a Yekîtiya Ewropî vê yekê wek pêşîyekkê nîşan bide.”

Welatên endamên Yekîtiya Ewropî ji destpêka şerê navbera Rûsya û Ukraynayê ve xercên dawîkarî zêde zêde kirine.

Wek encamê, dewletên endam salê borî 343 milyar ewro li dawîkarî xerc kirin; ev hejmar pir zêdetir e ji 251 milyar ewro ku di 2021’an de hatibû xerc kirin.

Komîsyona Ewropî bi rêya rêzek pêketan de hewl dide ku nivîşkandina zêdetir li vê sektore were teşwîq kirin; ev pêketan yan ji dewletên AYA’yê (YE) re li xercên dawîkarî de mafên zêdetir a manevrê (fleksîbl) dikin, yan jî ji bo pargîdaniyên dawîkarî rêxistina rêazên birokratik kêm dikin, da ku ew bikaribin zêdetir û zûtir berhem bixin.

Pêşniyara nextiza (budgeta) heft-salî ya din a blokê jî vê guhertinê tê îfade kirin; hejmarek 131 milyar ewro ji bo dawîkarî hate tayîn kirin, ku ev jî pir zêdetir e ji demjimêra 2021–2027’an de ku li ber digel tenê li dor 10 milyar ewro hate xerc kirin.

Lê her weha di nav dewletên endam de dîsa jî xelata xwendingeyan (daxuyaniya cuda) heye derbarê vê yekê ku ma pêşî divê were dayîn ji ser amûrên li Ewropa hatiye çêkirin — ku di rewşa guherandina rêzikên hilberînê ber bi hilberîneke “şerî” de dibe ku demê şandinê dirêj bibe — an jî ji ser amûrên biyanî yên amade, û her weha derbarê ku li kîjan kapesîteyan (karîgeriyan) pêdivî ye zûtir sermaye were nivîşandin, hîn jî têkoşînên berhev nabe.