Plana Gazayê ya Trump di Encûmena Ewlehiyê ya ONU de hate pejirandin
New York, 18 teşrîna dewrem (Hibya) – Encûmena Ewlehiyê ya Neteweyên Yekbûyî (ONU) bi zêdetirîya dengan biryarek ji aliyê Dewletên Yekbûyî ve amade bû pejirand, ku plana 20 xalan a Serokê Dewletên Yekbûyî Donald Trump ji bo Gazeyê destûr dide.
Plankirî dihewîne avakirina Hêza Navneteweyî ya Jêbirina Têkiliyê (ISF) jî, ku li gorî Dewletên Yekbûyî, gelek welat – ku navên wan nehatine aciz kirin – peyda xwe daye ku beşdarî vê hêzê bibin.
Biryar ji aliyê 13 welatan ve hate destekirin, di nav wan de Brîtanya, Fransa û Somalya jî hene, û tu welatek li dijî nehat dengdan. Rûsya û Çîn derbas bûn.
Agirbira navê Antonio Guterres, Serokê Giştî ya ONU, ragihand ku pejirandina biryarê “gavêk girîng e ji bo piştgirtina agirek têbiger” e. Lê Hamas biryarê red kir û got ku ew maf û daxwazên Filîstînîyan najeberîne.
Hamas di daxuyaniyê ku piştî pejirandina biryarê li ser Telegram weşand de got ku plana “ji bo Qesîra Gazeyê mekanîzmekî vasayeta navneteweyî didestnîşan dike û gelê me û piştgiran me ev şey radikin.”
Hamas zêde kir: “Dayîna weziyetan û rolên cuda li hêza navneteweyî ya li Qesîra Gazeyê, bi tevahî jêbirina çarçoveyên berxwedanê tê de, wê ji navenda neytralbûnê derdixe û wê dikire beşek ji şerê li alî şermezarîyê.”
Li gorî biryarê, ISF ê bi hev re bi Îsraîl û Misir, û her weha bi hêza nû yê policiyê ya Filîstînî ku hatine perwerde kirin û li ser wan kontrol tê kirin, dixebitin da ku ew ewlehiya deverên sînorî biparêzin û pêvajoya bi temamî jêbirina çete û komên çalakvanên çetesaz ên ne dewletî, di nav wan de Hamas jî heye, biparêze.
Heta niha, policê herêmê bin desthilatdariya Hamasê dixebitibûn.
Encûmena Ewlehiyê her weha avakirina yek beşdariya temporer a hukûmetê bi navê Encûmena Aştî (BoP) jî pejirand, ku wê ser karê komîteyek Filîstînî ya teknokrat û ne-siyasî binirxînin û li ser avakirina nû ya Gazeyê û belavkirina alîkariyên mirovî çavdêriyê bike.
Li gorî biryarê, ji bo paş şerê salên duyan veguhastina nû ya Gazeyê, darayê wê ji fonda ewlekariyê yekê ku ji aliyê Banka Cîhanê ve tê piştgirî kirin ê were peyda kirin.
Belge diyar dike ku herdu ISF û BoP bi komîteyek Filîstînî û hêza policiyê re bi hev re dixebitin.
Trump di platforma Truth Social de nivîsand: “Ev dê wek yek ji mezintrin pejirandinên di dîroka Neteweyên Yekbûyî de binivîse, dê li hemû cîhanê zêdetir aştî bixe nav û bi rastî gavêk dîrokî ye!”
Ji bo cuda ji şandên berê, biryar ji rêyek ewle û bi bawer nehêja re nîşan dide ji bo mafê xweberdestbûnê û avakirina dewletek Filîstînî yên Filîstînîyan – gotinek ku ji aliyê çend endaman encûmenê ve tê piştgirî kirin.
Îsraîl bi hêza dijî avakirina dewletek Filîstînî ye, ku ew jî astengêk girîng e li ser rêya dewletbûna pêşerojê. Hin dewletên ereb ên girîng li ser nivîskarên projeya biryarê xwebend kiribûn da ku mafê Filîstînîyan ji bo xweberdestbûnê di nivîsê de were zikir kirin.
Ajansa Nûçeyan a Kurdî Albania News Agency