Kurdî News Agency

Jiyana yek carî ji Komîsyona Ewropî ji POLITICO re got ku rêwerzên nû ji bo welatan endamên – ku hêvî ye dawiya salê were weşandin – ê pêşniyarên astengên zehfirtir bidin li ser dayina vîzan ji bo Rûsiyan û ji bo şehdan a welatanên din ên “dijmin”.

Du diplomatan êwropî ji welatan ku bi Rûsiayê sînor dibin axivîn ku hukûmetên wan ji salan li Brukselê pres dikirin da ku ev rêwerzên werin weşandin, û yek ji wan jî got ku weşandin dereng bû. Ji ber ku mafê axaftina giştî yê li ser vê pelgeyê hestiyarî hene tunebe, navên wan nehate ragihandin.

Piştî ku Moskva di Îlonê 2022an de hêzên xwe bi hemberê Ukraynayê şerê firehbûnê dest pê kir, YE peymana asankirina vîzan bi Rûsiayê betal kir; ev jî pêvajoya daxwazê zêdetir hêrs û qelew kir.

Her çend vîzayên xwe li destê welatan endamên dimînin, ev wate ye ku Komîsyon nikare qedexehek giştî li ser têketina Rûsiyan bo blocê ava bike.

Wek encamê, siyaseten neteweyî gelek cuda ne: Polonya, Çekya, Fînlandiya, Letonyayê, Estonyayê û Lîtvanyayê – ji bilî hin rewşên taybet – daxwazên vîzayê yên ji hêla Rûsiyan ve asteng dikin an jî bi giranî sinor dikin; lê Hûngaryayê, Fransa, Spanya û Îtalya vîzan bi awayekî zêdetir fleksîbl didin.

Li gorî daneyên Komîsyonê, di 2024an de zêdetir ji nîv-milyon Rûs vîzaya Schengen wergirt. Her çend ev berhevkirin ji 2023ê re zêde ye, lê hê jî ji asta berşerê dûr e; di 2019an de ji bo Rûsiyan zêdetir ji 4 milyon vîzayên hatibûn dayîn.

Gore jiyana Komîsyonê, stratejîya blocê ku di Tebaxa/Çileya dawî de hatiye plan kirin ku were weşandin, rêzikên bindest nake lê pêşniyarên hevpar dê pêşxistin, tê de jî kriteriyên zehfirtir ji bo têketina Rûsiyan.

Li gorî bangê “bûyerên şehadetê” ya ji Brukselê, plan beşekê dê ser “berê xistinê bi çewaniyên nû – taybetî yên girêdayî xetereyên emniyeyê” bibe.