Kurdî News Agency

Ev wateya ku ew li heman asta Qibrisê ye di rewşa têketina bêvîze de û tenê du welatan ji Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê paşter e. Şêxsi Bulgarî dikarin bêvîze biçe 178 welatan û ev hejmar wek heye maye. Lê welat ji destpêka salê heta niha bi yek asta zêde bûye û di cîhê 14em de ye.

Di heman demê de, pasaporta Amerîkayê xwedî daxuyaniya girîng bûye û ji yekem carê derketî ye ji ser lîsteya 10ê serê de. Amerîka, ku di sala 2014an de li cîhê yekem de bû, niha bi Malezya re di cîhê 12em de ye û gihîştina bêvîze li 180 welatan pêşkêş dike.

Ev daxuyaniyê nîşana guhertinên dawî yên siyaseta vîze ye, ku tê de têkçûna gihîştina bêvîze li Brazil, rakirina Çînê ji lîsteyê û nûkirina rêgezên têketinê ji bo Papua Gîneya Nû û Myanmarê jî tê de ye.

Metoda rêzkerdina lîsteyê li ser daneyên Yekîtiya Navneteweyî ya Hilweşîna Hewayî (IATA) ye û hêza pasaportekê bi hejmare welatan ên tê de dikare bêvîze tê deçin pîvandin dike. Li serê lîsteyê Singapûr (193 welat), Koreya Başûr (190) û Japonya (189) hene. Pênc welatên Ewropî — Almanya, Îtalya, Lûksembûrg, Spanya û Swîsra — bi gihîştina bêvîze li 188 welatan cîhê çarem par dikin. Pasaporta Brîtanyayê, ku di sala 2015an de li serê lîsteyê bû, niha li cîhê 8em de ye û ev jî xebatê herî nizm e ji destpêka rêzkerdê ve.

Serokê Henley Passport Index, Christian Kellin, got ku ev guhertin tenê guhertinên biçûk ên lîsteyê nîşan na dikin, lê hinekî girîngtir in — wan nîşan dide ku welatên ku vekirîbûn û hevkarî pêşxistin, di azadiya hereketê de feyde digirin. Heke şêxsi Amerîkayê hîn jî dikarin bêvîze biçe 180 welatan, tenê 46 welat gihîştina bêvîze ji Amerîkayê re digirin.

Di nav demekê de, pasaporta Çînê pêşveçûna girîng kir, ji cîhê 94em di sala 2015an de heta cîhê 64em di 2025an de. Hejmare welatan ên ku şêxsi Çînê dikarin bêvîze tê deçin bi 37 zêde bûye û ev pêşveçûn nîşana hêza zêdeya welatan e ku têkiliyên cîhanî fireh dikin.

Tirkiyeyê bi gihîştina bêvîze li 113 welatan li cîhê 51em de ye.