Kurdî News Agency

Li gorî Indexa Mafên Navneteweyî ya 2025’an, hevrê Tirkiyê de welatên ku rewşa karkeran tê de herî xerab e, yên din jî hemî Bangladeş, Belarus, Ekuador, Misir, Eswatini, Myanmar, Nijerya, Filipîn û Tunis in.

Serokê Giştî ya Konfederasyonê, Luc Triangle, got ku rapor heta Adarê 2025 çalakiyan digire, lê ev berhemên xerab bûne û herî dawî jî li Dewletên Yekbûyî zêde bûne.

Triangle got: “Em di herî zêde welatên de serokên hilbijêrin ku bi rêya demokratîk ve têne hilbijartin, lê hember nirxên demokratîk dijîn. Di gelek welatan de armanca pêşîn a wan ew e ku mafên mirov û karkeran bibin hedef, çimkî em parastvanên herî mezin ên nirxên demokratîk in û wek tevgera civakî ya herî mezin em jî dijminên wan in.”

Tenê 7 welat ji 151 yên lê hatine lêkolîn, mafên karkeran bi rêza herî bilind hatine nas kirin. Ev hejmar di 2015’an de 18 bû.

Di 72% yên welatan ku tê de hatine lêkolîn, karkeran nekarin bi awayekî azad adaletê bigihîzin; 87% mafê strike û 80% jî mafê danûstendinê bi hev hat şikestin.

Li gorî raporê, welatên herî xerab ji bo karkeran in: Bangladeş, Belarus, Ekuador, Misir, Eswatini, Myanmar, Nijerya, Filipîn, Tunis û Tirkiyê.

Tenê sê welat – Australya, Meksîk û Oman – şandina xwe bi awayekî baştir kirin piştî 2024.

Triangle hişyarî da ku wêneya wan siyasî, yên ku piştgirê wan miliarder in, hatine şopandin û hêzê xwe û kontrola xwe li ser civakê mezintir dikin. Wan miliarder di bin nav xwe de “kûdeya demokratîk” çêkirin ku mafên karkeran di ber çavê wan de qelew kiriye.

Konfederasyonê tê de kampanyayekî demokrasi pêk tîne ku hem Donald Trump û Elon Musk li Dewletên Yekbûyî hem jî milyarder û serokên siyasî yên rasttirîn ên din li cîhanê, şêweyek hevgirtî şer dikin.

Luc Triangle jî got: “Pênc kesên herî dewlemend ên cîhanê di 5 salên dawî de dewletê xwe zêdetir ji du karî kirin, lê 60% ji gelê cîhanê zêdetir fakir bûye. Em her sal xelata 3 trilîyon dolar li hêzên çeki bidin û hêwldana bacdan nadadperwer e. Heke em dixwazin maf, kar, mezintirî qert û parastina civakî bidin karkeran, vê yekê xwedî hilbijartinê ye.”