Tiştekê nêzanî yên navstêrkî bi awayekî neyê xuyakirin dest pê kir
Stenbol, 4 teşrîna peyînê (Hibya) – Alîman gotine ku tiştekî navstêrkî 3I/ATLAS, ku cara yekem di tîrmehê de hate dîtin, zûtir û bi hêza zêdetir ji yê ku ew hêvî dikirin ronî bûye. Ev jî sêyemîn tiştek e ku di dîroka mirovan de ji navbera stêran têketiye nav pergalê rojê û vê gavê bi nêzîkî tê şopandin.
Alîman jixwe destnîşan kirin ku kometayên dema ku hûn bi Rojê nêz dibe, bi gelemperî pûçikek ji gaz û toz çêdikin. Ev jî ji ber germiya Rojê ye ku ava sar dike û ji serê wan hûrt dike, û ev jî dibe sedema ku zêdetir ronahî nîşan dide.
Li gorî temaşeyên ku bi Rêvebirina NASA STEREO, Rêvebirina ESA SOHO û satelîta hewayê GOES-19 ya NOAA hatin kirin, zûbûna vê ronahiyê ya 3I/ATLAS alîman şaş kir.
Karl Battams, astrofîzîknameya Laboratoriya Lêkolînên Deryayê û Qicheng Zhang ji Lowell Observatorîya postdoktorayê, nivîsand: “Sedema zûbûna vê ronahiyê ya 3I, ku ji kometayên Cloud Oort di heman dûrîyê de pirserkî zêdetir e, hîn jî nenas e.”
Lê ew du alîman hin teoryayên din pêşxist, gotine: “Yekem sedem dikare leza girîng be. Ev tiştek bi leza 220.000 km/saat dihere, ku ew ji du tiştekên navstêrkî yên berê zêdetir zû ye.”
Zhang û Battams jixwe nivîsand: “Xebitandina bi taybetiya navê, şêwazê an jî çêbûna nukleyê — ku dibe ku ji pergala wê ya eslî hatibe an jî di rêwîtina dirêj a navstêrkî de hatibe wergirtin — jî dikare be sedema vê ronahiyê zû.”
Alîman jixwe gotine ku 3I/ATLAS “ji Rojê zêdetir şîn e,” ku “bi daneya gazê têkildar e ku ronahiyê a nîşandanî ya di nêzîkê perihelionê de dikare zêde bike.”
Lêkolîneran gotine: “Bê şirovekirina fizikî, tevgera 3I piştî perihelionê hîn jî nenas e — dibe ku ew di ronahiyê de rawestine an jî zû bi awayekî şerî bidimîne.”
Zhang û Battams di dawiyê de gotine: “Ji ber ku 3I/ATLAS hîn jî li paşê Rojê ve hatiye veşartin, alîman hewce ne ku bi hêvî bin. Piştî perihelionê 29 teşrîna yekem 2025, 3I dê di serê asimanê vê avê û paşê şevê de di navberê teşrîna duwem–kanûna pêşîn de vegere. Ev jî ê alî bidin ku em bi hûrgulîya zêdetir vê kometê bibînin.”
Ajansa Nûçeyan a Kurdî Albania News Agency