Kurdî News Agency

ESA bi rêyek nûvekarî daneyên temaşeyê yê ku ji layê astronavê ExoMars Trace Gas Orbiter (TGO) ve, ku di orjbîtê Marsh de ye, stendibûn bikar anî û wîna cihê texmînkirî ya komêtayê 10 caran zêdetir rast kir.

Di daxuyaniya ESA de hatiye gotin: “Em bi bikaranîna daneyên ku ji Marsh ve hatine berhevkirin ji bo temaşeyek ne-asayî, karî bimîn em baştir fêm bikin ka komêtaya navstêrî 3I/ATLAS çawa di nav Pergala Têvahiya Tîrê de dihere. Zê de bêguman 3I/ATLAS tu xetereyek nake, lê ji bo parastina planetan mînakêk testê pir girîng e.”

Di daxuyaniyê de, ku diyarkirina rêya komêtaya navstêrî bi daneyên astronavê ku di orjbîtê Marsh de ye wek “armancêk zehmet” hate nivîsandin, tê gotin: “Amûra CaSSIS ji bo ku li ser rûyê nêzîk a Marsh bigerî û wê bi rezolûsyonek bilind biveşîne hate çêkirin. Lê vê carî kamera hat ber hev re nebaz kirin ber asmana li jorê Marsh da ku 3I/ATLAS’a biçûk ji dûr ve li ber paşrûyeke stêrî ve bigire.”

Ji ber vê yekê, astronomên li nav tîma parastina planetan a Navenda Koordînasiyona Tiştên Nêzîk-a Erdê ya ESA, ku bi diyarkirina orjbîtên asteroyîd û komêtan nasîn, diviya rewşa taybet ya astronavê di hesabên xwe de jî binivîsin.

Di daxuyaniya ESA de tê gotin ku zêdetir karek orjbîtî bi gelemperî ji rojanegehên sabît ên li Erdê û hindî caran jî ji astronavên ku di orjbîtê nêzîk a Erdê de ne, wek NASA/ESA Hubble Space Telescope an jî NASA/ESA/CSA James Webb Space Telescope têne kirin: “Astronom bi gelemperî têcrubeyêk pir hêja hene di wateya ku dema wan diyar dikin cihên pêşeroj ên tiştên ku efemerîs hatin gotin, her gav cihên wan jî di nav hesabê de bibînin.”

“Vê carê, efemerîsa 3I/ATLAS û bi taybetî rastiya pêşbîniyan girêdayî bû ku cihê bi temamî rast a ExoMars TGO li ser Marsh û di orjbîtê xwe ya bilez li dorê planetê were hesab kirin. Ev daxwaz kir ku gelek tîmek ji ESA û hevkarên wê, ji dinamîka firînê heta tîmen zanistî û amûr, bi hev re bixebitin. Ji bo ku zêdetir rastî were girtin, her weha eger zext û tekmîlên biçûk ku bi gelemperî nayên girêdayî, diviyabû were şîrove kirin û her qasî gengaz be qada çewtiyan were kêm kirin.”

“Daneyên ku derbarê komêtaya 3I/ATLASê hatine stendin, mînakên yekem in ku pîvandinên astrometrîk ji astronavê ku di orjbîtê planetekî din de ye, bi awayek fermî hatine şandin û qebûl kirin di danegehê Minor Planet Center (MPC) de. Ev danegeh wek navenda agahiyê ya navendî ji bo temaşeyên asteroyîd û komêtan dixebite û daneyên ku ji aliyê teleskopan, stasyonên radar û astronavên cûda ve têne berhevkirin rêzkirî dike.”