Kurdî News Agency

Ev zêdebûn ji ber xebata aborî ya hêzdar, gihîştina hêsan a krediyên mal û hêviyên xweşbaweriyê li ser tevlîbûna welêt bi zona euro ve tê.

Di çarêya çarêma 2024’an de, indexa bihayê malên Bulgaristanê ji 193 xala gihîşt 228 xalan, ev jî zêdebûnek salane ya li jor 18% û bi hevsalê bingehî ve du caran zêdetir e.

Li gorî “Bulgarian Properties”, di destpêka 2025’an de, bihayê navîn a malan li Sofyayê gihîşt 2.080 euro ji metrêkarek dirêjî. Li gorî “Colliers”, bihayên malên xwe ya li herêman başûrî ya bajarê paytextê jixwe gihîştin ber 500.000 euro.

Analîstan hêvî dikarin ku bazar di salên nêzîk de hêsanî bibin, lê bi kêmasîya avakirina nû û nivîsîna bilind a parêzgehên malî, dihêle bihayên mal bi nav e zêde bibin. Ji bo ku xetereke germbûnê were kontrolkirin, Banka Navendî ya Bulgaristanê di Cotmehê 2024’an de rêzên krediyê qirkir.

Kirîn û firotina mal di 2024’an de gihîştin asta rekordê, lê çalakiyên bazar li gorî bajarê cuda bûn. Sofya bi 10.4% zêdebûnê re li pêş dema xwe digihêje. Bazara Filibe hêdî bû, bi 9.4% zêdebûn li destpêka 2025’an, di heman demê de ku salek berê 24.5% bû, dema ku Varna bi 3.9% kêm bû.

Li bajarên mezin, zêdetir ji nîvê kirînên mal bi krediyên mortgage têne finanskirin, ev jî derdikeve rolê hêzdar a bankeyan di bazara emlekê de.

Bihayên kirê jî bi têra taybetî zêde bûn. Li gorî Deloitte, di 2024’an de kirê li Sofyayê zêde bû 16%, li Filibe 9% û li Varna 18%. Di paytextê de, kirêya mehane ji 400 euro li derve heta 750 euro li navenda bajarê dikeve. Qesra investîsyona kirê de jî xebat dixebite, lê kêmasîya rêzên fesmanî û daneyên rast bi tenê şeffafiyê têk dike.

Bulgaristan bi 2.83% qezayê riba ya navîn, di nav welatên Ewropî yên ku hêdî-hêdî riba yên mortgage kêm in, ye. Li ber wisa, li Polonya riba derbas dibe 7.5% û li Romanya gihîştin 7%. Ev fêrî, kirîna malan li gorê standardên Yekîtiya Ewropê dizane gelek bi qasî.

Di heman demê de, avakirina malên nû di asta navîn de ye — di 2024’an de bi 3.4 malên temamkirî ji 1.000 kesan, nêzîk a navendîya herêmî. Lê her weha, bi 672 mal ji 1.000 kesan, Bulgaristan li ser Fransa (556) û Belçîka (490) derbas bû û di Ewropa de pêşdebir e. Ev diyar dike ku Bulgaristan hîn jî xwediyekî hêzdar a malparêzî heye û gelek malên vala hene.