Kurdî News Agency

Cîgirê serokê Europolê, Jürgen Ebner, got: “Krîmanbaran bi niyeta xerab zekayê zîzanî dixebitin û ‘demeke baş’ tê da ku di vê dema de jiyan dikin, lê polîsan di nav Europolê de bi sînorên qanûnî têkoşîn dikin dema ku dixwazin teknolojiyên nû bi kar bînin.”

Li gorî qanûnên Yekîtiya Ewropayê, desthilatdar divê nirxandina parastina daneyan û mafên bingehîn bikin. Ebner got ku ev kontrol dikarin bikaranîna zekayê zîzanî heta heşt meh dereng bikin. Ew zêde kir ku lezandinê dikare di rewşên girîng ên "hetî jiyanê" de cudaîyek çêbikin.

Di salên dawî de têşîkariya polîsê Ewropayê karînên xwe yên teknolojî zêde kir – ji xebatê bi daneyên mezin heta şîfrekirina têkiliyên di navbera krîmanbaran de. Di dinyayek de ku zekayê zîzanî krîmanên serkompîturî zû zêde dike, hêzên ewlawiyê dixwazin “agir bi agir bikuşin.” Lê zanistvan û aktivîstan gelek caran nîşan danean ku ew nizanin bêyî sînorê di destê polîsan de bihêlin teknolojiyê ya zekayê zîzanî bi azadî bikar bînin.

Serokê Komîsyona Ewropayê, Ursula von der Leyen, soz da ku hejmare xizmetkarên Europolê bi du caran zêde bike û wê bide navendek hêzdar ku bi rêzê “di navbera cîhanên fîzîkî û dîjîtal de her gav digere” bi krîmanan re têkçûne bike. Li gorî plana xebatê ya dawî ya Komîsyona, ev wê di çarêyê duyemîn a salê 2026 de wekî pêşniyarek qanûnî ji bo hêzkirina Europolê were pêşkêş kirin.

Di civînê dawî ya pisporên parastina daneyan ên polîsan ya Ewropayê ya li Malta de, Ebner got ku afirandina prosedûrek lez dibe “bi awayek qedrî girtî pêwîst” ku bi wê polîsan karibin di rewşên “acil” de bi bêyî “prosedûra taybetî yê pir tevlihev” amûrên zekayê zîzanî bikar bînin.

Nirxandina tesîrê amûrên zekayê zîzanî li ser parastina daneyan û mafên bingehîn li gorî Reglasyona Giştî ya Parastina Daneyan (GDPR) û Yasaya Zekayê Zîzanî ya Yekîtiya Ewropayê pêdivî ye. Ebner got ku ev pêvajoyên dikarin di navbera şeş û heşt meh de bidomînin.

Jürgen Ebner got ku prosedûra lez a rewşên acil ê nizanin “xêzên sor” yên zekayê zîzanî – wekî profîl çêkirin an jî nasîna rûyê bi demek rast – biparêzin.

Li gorî Yasaya Zekayê Zîzanî ya Yekîtiya Ewropayê, hêzên ewlawiyê jixwe çend derbast hene. Li gorî rêzikên, bikaranîna nasîna rûyê bi demek rast di cîhanên giştî de qedexe ye, lê welatên AÎ dikarin di rewşên giran ên krîman de derbastan bide destûr.