Kurdî News Agency

Serekî berê gotibû ku wê vebijarkekê ya derxistinê ji bo serokwezîrê Macaristanê Viktor Orbán, hevalê nêzîk a wî ku di şerê Ukraynayê de têkiliyên baş bi Rûsya re parast bûne, bibe pêşniyar.

Roja Îne de di ser serbixwekirina Orbánê li Qesra Spî de, Trump axivî ku derxistin “ji ber ku ji herêmên din neft û gaz wergirtin ji bo Orbán gelek zehmet e” tê lêkolîn.

Ev biryar piştre hatiye dayîn ku Amerîka mehê borî du şirketa herî mezin a neftê yên Rûsyayê bi awayekî de facto lîsteya reş kir û bi sanksiyonan re ji kiryarên neftê ji wan geriyan hişyar kir.

Piştî civînê, wezîrê derveyî ya Macaristanê Péter Szijjártó di X de nivîs ku Amerîka ji Budapeştê “derxistinê ya tevahî û bê-sînor” ji sanksiyonên neft û gazê da.

Paşê rêveberyek ji BBC re got ku ev derxistin tenê bi salek tê sînorkirin.

Biryarê Trump ji bo Orbán — ku dibêje sanksiyon dê aborîya welatê wî wêran bike — serkeftineke mezin e.

Di beşê vekirî ya civînê de, Trump li pozîsyona Macaristanê — welatek bêderiyê û xwedî pêwendiyên pêkhatî bi neft û gazê ya Rûsî — xuyakirina hemdemiyê kir, lê garansiyên qewîm nedaye.

Lê dû re diyar bû ku serokê Amerîkî derxistinê ya salek dan; ev jî li dijî ew biryara wî bû ku du hefte berê gotibû hemû kesên ku bi kompanîyên energiyê yên Rûsyayê kiryar dikin wê sancîyon bike.

Di çarçoveya peymana de, Macaristan razî bû ku çend sed milyon dolaran gazê xweya xwe ya Amerîkî bikire; lê ew peyman di gelek paytextên Ewropayê de ku dirêjê li ser tevgerên dostaneya Budapeştê bi Moskva re xurmat nake, mixabin tê qebûlkirin.

Orbán ji xeyli demê hevalê kesî û siyasî ya nêzîk a serok bûye û gelek ji gotinên popûlîstî ya rastî yên Donald Trump li ser koçberî û mijarên civakî tê nîşandan. Vê ewlehiya wisa xuya dike ku ji bo serokwezîrê Macaristanê muameleya taybet pêk anîye gava ku di biharê de hilbijartinên zehf ên dijwar li ber wî ne.

Roja Îne Trump û Orbán jî li ser şerê li Ukraynayê û ihtîmalê civînê bi Putin re axiviyan kirin — ev yekem gotûbêja fermîya wan bû piştî vegerîna Trumpê li desthilatiyê.

Trump derbarê Orbánê got: “Ew Putîn fêm dike û zûtirî zût dizane… Ez difikirim ku Viktor bawer dike ku şer di merîştekî ne pir dûr de dê qediya.”

Di nav dema ku serokê Macaristanê jî da’wa kir ku tenê du welat bi rastî li Ukraynayê aşitî dixwazin.

Ew got: “Hemû hukumetên din dixwazin ku şer bidome ji ber ku piraniya wan difikirin ku Ukrayna dikare li rûmetê berxwedanê bi ser bike — ev jî têgihiştineke şaş e.”

Trump ji Orbán pirsiyar kir: “Wekî wusa dibêjî ku Ukrayna nikare vî şerê bibore?” Orbán bersiv da: “Dizanin, mucîzeyên dikarin bûn.”